Lekcja z wychowania zdrowotnego w ramach akcji szkoła w ruchu. Temat lekcji " Rola aktywności fizycznej w życiu". Lekcje przeprowadziłem z drugą klasą gimnazjum chłopców 2 bd. Głównym celem lekcji było aby uczniowie dowiedzieli się jak ruch wpływa  na organizm człowieka, jakie  pozytywne zmiany zachodzą pod wpływem ruchu w naszym ciele i psychice.

Scenariusz zajęć z edukacji zdrowotnej                             27.02.2014 Wielichowo

Osoba prowadząca: Maciej Murcha

Temat zajęć: Rola aktywności ruchowej w życiu.

Klasa:  II bd (gimnazjum)

Cel ogólny zajęć: zrozumienie roli aktywności ruchowej w życiu człowieka

Cele szczegółowe zajęć:

- definiuje pojęcie aktywności fizycznej

- wymienia  przykłady pozytywnego wpływu aktywności fizycznej na zdrowie człowieka

Metody i techniki pracy: podająca: mini- wykład, aktywizujące: ,,śnieżna kula”, ,,rybi szkielet”, ,,burza mózgów”, technika niedokończonych zdań, ; praca indywidualna, zbiorowa, praca  grupowa

Środki dydaktyczne: kartki papieru dla każdego ucznia, karta pracy ucznia (niedokończone zdania), komputery z dostępem do internetu.

Przebieg zajęć:

Część wstępna:

1. Czynności organizacyjne (1 - 2 min.)
2. Stworzenie definicji aktywności fizycznej przy użyciu metody aktywizującej ,,śnieżna kula”

Każdy uczestnik zajęć na kartce papieru wpisuje słowa , które kojarzą się mu ze słowem ,,AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA”. Następnie łączą się w pary i wypisują te słowa , które powtarzały się. Dalej te same czynności powtarzamy w grupach czteroosobowych , ośmioosobowych  aż do stworzenia wspólnej definicji. Na koniec przeczytanie definicji aktywności fizycznej prof. dr hab. A. Pawłuckiego. (10 min).
załącznik nr 1

Część główna:

1.  ,,rybi szkielet” - wpływ aktywności fizycznej na zdrowie. Nauczyciel rysuje szkielet ryby i w głowie wpisuje problem do rozwiązania. Następnie uczniowie przy użyciu metody „burza mózgów” starają się ustalić na jakie układy organizmu człowieka ma wpływ aktywność fizyczna i są to tzw. duże ości. W dalszej kolejności następuje podział na zespoły, i każdy z nich otrzymuje jedną ość dużą i ma za zadanie ustalić małe ości tzn. odpowiedzieć jakie zmiany zachodzą w poszczególnych układach. Małe ości uczniowie znajdują z pomocą komputerów z dostępem do internetu. Następnie kapitanowie zespołów wpisują małe ości na szkielecie ryby. ( 20 min.)
2. Podsumowanie i mini wykład nauczyciela uzupełniający  zgromadzone przez uczniów informacje.  ( 5 min)
   załącznik nr 2

Część końcowa:

1. Sprawdzenie zdobytych wiadomości „techniką niedokończonych zdań”. ( 5 min)
   załącznik nr 3
2. Podsumowanie lekcji. ( 3 min )

 Załącznik nr 1

Aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna to każda praca, ruch wykonany przez mięśnie szkieletowe organizmu, który charakteryzuje się ponad spoczynkowym wydatkiem energetycznym

Aktywność fizyczna według Pawłuckiego, aktywność fizyczna to pewna określona postawa względem własnego ciała – jest to aktywna i w pełni świadoma troska o własny rozwój, sprawność oraz zdrowie, jak również umiejętność organizowania i spędzania czasu z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Mówiąc prościej – aktywność fizyczna w wąskim znaczeniu to jedynie nasze działania, takie jak ćwiczenia, ruch, prowadzące do zwiększonej działalności mięśni, natomiast w szerokim – nasz styl życia, oparty na chęci dbania o siebie i własne ciało.

 Załącznik nr 2

Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie

Układ nerwowy

Aktywność fizyczna wpływa na pobudzenie pracy ośrodkowego układu nerwowego. Systematyczny sport powoduje rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien mięśniowych. Pobudzanie organizmu treningiem rozwija pamięć ruchowa, koordynację oraz szybkość i zdecydowaną łatwość reakcji na bodźce zewnętrzne. Ćwiczenia mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów.

Wysiłek fizyczny chroni mózg. Franklin Institute podaje, że ćwiczenia mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienie choroby Alzheimera. Pięcioletnie badania na Laval University w Sainte-Foy, Quebec, wykazały, że im częściej uprawiasz aktywność fizyczną, tym bardziej chronisz swój mózg, zwłaszcza jeśli jesteś kobietą.

Aktywność ma również korzystny wpływ na psychikę człowieka. W czasie trwania wysiłku fizycznego rozładowaniu ulegają nadmierne obciążenia psychoemocjonalne osoby poddającej się treningowi. Ruch uaktywnia dojrzewanie ośrodków ruchowych w mózgu przyspieszając rozwój motoryczności (całokształt czynności ruchowych człowieka) i powoduje wzrost szybkości przewodzenia bodźców nerwowych. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie umysłu (podejmowanie decyzji, planowanie), poprawia gibkość, zmniejsza poziom lęku, obniża stany depresyjne (poprzez wytwarzanie endorfin), wpływa pozytywnie na sen, poprawiając jego jakość.

Układ kostny

Kości i stawy- ruch odpowiednio dobrany i stosowany ma zasadniczy wpływ na zakres ruchu stawów. Zwiększa ich zakres, gibkość, ćwiczenia kształtują powierzchnie stawowe, nadając częściom miękkim elastyczność i sprężystość. Ruch wpływa na uwapnienie kości, stają się mocne, niełamliwe. Ćwiczenia wpływają korzystnie na wzrastanie kości u dzieci i młodzieży, przeciwdziała tworzeniu się odkształceń w strukturze kośćca, czyli zapobiega i koryguje wady postawy oraz przeciwdziała osteoporozie w wieku późniejszym pod warunkiem jednak, iż jest to trening dostosowany pod względem intensywności i ukierunkowania do specyfiku wieku.

U  osób starszych, nawet tych, które rozpoczęły trening stosunkowo późno, poprawia się struktura kości, stają się one mocniejsze, bardziej odporne na urazy.

U takich osób kości szybciej zrastają się po złamaniu. Trening wzmacnia tez i stabilizuje stawy. Dodać jednak należy, ze stawy u osób starszych po 40-50 roku życia, to stosunkowo najczulszy punkt, szybko reagujący licznymi uciążliwymi dolegliwościami i kontuzjami, jeżeli trening nasz zaczniemy zbyt ostro lub zastosujemy nadmierne obciążenia.

 Przeciążenia treningowe w wieku młodocianym, a szczególnie trening siłowy (ciężary), mogą powodować niekorzystne zmiany w składzie kości, hamować ich wzrost i powodować przedwczesne kostnienie.

Układ krążenia

Układ krążenia – ćwiczenia, ruch i praca właściwie dozowane zwiększają wydolność i sprawność układu krążenia, zmniejsza je zaś brak odpowiedniej ilości ćwiczeń, ruchu i wysiłku. W zaburzeniach i zmianach patologicznych układu krążenia przystosowanie go do wykonywania podstawowych czynności życia codziennego i pracy ułatwiają ćwiczenia stopniowane. Ćwiczenia i ruch poprzez pracę mięśni wpływają dodatnio na wydolność obwodowego układu krążenia. Ułatwiają dopływ krwi tętniczej do obwodu, a przede wszystkim wspomagają odpływ krwi żylnej i chłonki. Serce zmuszane do częstego wysiłku podczas treningu wszechstronnie dostosowuje się do nowych, większych wymagań. Objawia się to jego rozrostem i powiększoną zdolnością do przepompowywania krwi. Zdolność ta         u trenującego wzrasta niekiedy dwukrotnie w stosunku do stanu przedtreningowego.

 Człowiek z wytrenowanym sercem ma większe poczucie komfortu, nie męczy się z byle powodu i jest w stanie w każdej chwili podjąć i dobrze znieść każdy nieoczekiwany wysiłek.

Układ mięśniowy

Mięśnie – ćwiczenia pobudzają wzrost masy mięśniowej i ich siły. Ruch powoduje utrzymanie prawidłowej długości i elastyczności mięśni, ruch powoduje poprawę krążenia, czyli dostarczanie mięśniom tlenu i substancji odżywczych. Ćwiczenia wpływają kształtująco na mięśnie zdrowe, zwiększają ich masę i siłę. W przypadkach porażeń lub niedowładów odpowiednio prowadzone ćwiczenia mogą przywrócić czynność mięśni i poprawić ich siłę. Poza tym ruch i ćwiczenia utrzymują prawidłową długość i elastyczność mięśni.

Układ oddechowy

Elastyczna tkanka płucna oraz mięśnie oddechowe łatwo poddają się działaniu ćwiczeń. Przez ich odpowiednie zastosowanie można nauczyć się prawidłowego oddychania, zwiększyć pojemność życiową płuc, co ma zasadniczy wpływ na stopień utlenienia krwi krążącej. Prawidłowa czynność oddechowa, elastyczna i prężna tkanka płucna oraz silne mięśnie oddechowe wpływają kształtująco na klatkę piersiową, która się rozrasta, następuje usprawnienie procesów oddychania i zaopatrzenia organizmu w tlen. Powiększa się liczba czerwonych ciałek krwi i znacznie polepszają zdolności obronne organizmu przed różnego rodzaju inwazją.

Układ trawienny i moczowo-płciowy

Ćwiczenia i ruch zwiększają również sprawność mięśni gładkich i wydolność narządów leżących w jamie brzusznej i miednicy. Przez zastosowanie odpowiednich ćwiczeń możemy poprawić czynność żołądka i jelit oraz pośrednio wpłynąć na wydolność wątroby i nerek. Ćwiczenia i ruch zapobiegają zaparciom i zaleganiu moczu w drogach moczowych, a przez to infekcjom i tworzeniu się kamieni moczowych. Ruch zwiększa sprawność jelit i żołądka. Aktywność fizyczna skutecznie kontroluje tendencje do nadwagi i koryguje błędy żywnościowe.

Układ odpornościowy

Aktywność ruchowa, prowadzi do uruchomienia mechanizmów immunologicznych, zwiększających produkcję oraz aktywność limfocytów. Wysiłek fizyczny wspomaga również powstawanie tzw. „wspomnień immunologicznych", co pozwala na skuteczniejsze wykrywanie znanych już antygenów podczas przyszłych starć z nimi. Ponadto uprawianie sportu powoduje wzrost stężenia properdyny, która przyczynia się do zwalczania bakterii pierwotniaków oraz nieprawidłowych czerwonych krwinek. Ciągła aktywność fizyczna powoduje również wzrost stężenia immunoglobuliny klasy IgM oraz IgG, czyli najistotniejszych przeciwciał biorących udział w odpowiedzi wtórnej - tzn., że są one produkowane w odpowiedzi na obecność bakterii, wirusów lub alergenów w organizmie.

 Załącznik nr 3

Niedokończone zdania

Imię i nazwisko……………..

Aktywność fizyczna to…………………………………………………..

Pozytywne zmiany  w układzie mięśniowym to……………………….

Pozytywne zmiany w układzie kostnym to…………………………….

Pozytywne zmiany w układzie odpornościowym to………………………….

Pozytywne zmiany w układzie oddychania to………………………….

Pozytywne zmiany w układzie krążenia to……………………………..