Z okazji 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej Ministerstwo Edukacji Narodowej zainicjowało akcję „Szkoła pamięta”. Celem akcji było uwrażliwienie młodych ludzi na potrzebę pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności, szczególnie tych, którzy są związani z historią danego miejsca, regionu, społeczności. Pamięć o nich jest wyrazem szacunki dla ich życia i dokonań.

Uczniowie klas siódmych i ósmych naszej szkoły włączyli się w akcję „Szkoła pamięta”. Wzięli udział w uroczystościach upamiętniających wypędzenia obywateli polskich z Kraju Warty podczas II wojny światowej przez Niemców.

Organizatorami uroczystości przy głazie upamiętniającym miejsce obozu przy ul. Bałtyckiej 7 w Poznaniu byli: Społeczny Komitet Budowy Pomnika Wypędzonych w Poznaniu z pomocą Miasta Poznań oraz Instytutu Pamięci Narodowej.

Uroczystość prowadził Prezes SKBPW Filip Michalak. W imieniu Świadków Historii głos zabrała pani Marta Przybyła, wspominając wydarzenia sprzed 80 lat, potwierdzając dokumentami obecność w obozie jako dziecko oraz więzień obozu Lager Główna pan Bogdan Rusinek. W imieniu Kombatantów i Stowarzyszenia Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych głos zabrała Prezes pani Elżbieta Rybarska. Następnie reprezentant Wojewody Wlkp, pełnomocnik ds. współpracy ze Środowiskami Kombatanckimi pani Teresa Masłowska odczytała list Wojewody Michała Zielińskiego. Przemówił również Dyrektor Gabinetu Prezydenta Miasta Poznania pan Patryk Pawelczak.

Oprócz wyżej wymienionych osób wiązanki złożyli: pani Aleksandra Kuź - Poznański Wicekurator Oświaty, Pan Zenon Wechmann – przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatantów, pan Wojciech Chałupka – Dyrektor Biura Upamiętnień IPN, Stowarzyszenie Budowy Pomnika Wypędzonych, uczniowie naszej szkoły, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 90 w Poznaniu oraz młodzież reprezentującą konną Drużynę Krakusów Stowarzyszenia LAJKONIE im. Księcia Józefa i rtm. Pileckiego. Znicz zapalili również harcerze 9 Grunwaldzkiej Drużyny Harcerskiej BUKI im. Kazimierza Wielkiego z Wielichowa. Uwagę mediów wzbudził patriotyczny znicz składany przez uczniów naszej szkoły w kształcie Polski z białym orłem.

Wartę honorową przy Głazie pełnił pan Przemysław Maćkowiak w umundurowaniu wojska polskiego z 57 pułku piechoty króla Rumunii, który stacjonował przed wojną w Biedrusku, reprezentując Sekcję Historyczną Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia.

Na koniec zgromadzeni, pod przewodnictwem ks.Zbigniewa Szlachetka - proboszcza  Parafii NMP Niepokalanie Poczętej w Poznaniu, odmówili modlitwę w intencji zmarłych i doświadczonych losem wpędzeń Wielkopolan.

„ … W końcu października 1939 r. utworzono w Poznaniu obóz przejściowy dla wysiedlanej ludności na terenie przedwojennych magazynów wojskowych w dzielnicy Główna przy ul. Bałtyckiej. Obóz nosił kolejno nazwy: „Lager Glowna”, „SammelagerGlowna” (obóz zbiorczy) lub „InternierungslagerGlowna” (obóz dla internowanych), a od końca grudnia 1939 r. aż do likwidacji – „DurchgangslagerGlowna” (obóz przejściowy).

Do podstawowych kryteriów stosowanych przy wyborze Polaków przeznaczonych do wysiedlenia należały: przedwojenna aktywność polityczna, zdolność do pełnienia roli przywódców lub członków konspiracji niepodległościowej, przynależność do inteligencji, posiadany majątek, miejsce zamieszkania, opinia miejscowych Niemców.

Akcja wysiedleńcza ludności polskiej w Poznaniu rozpoczęła się o świcie 5 listopada 1939 r. Jej przebieg był niemal zawsze taki sam. Późnym wieczorem bądź wcześnie rano niemieckie służby mundurowe zjawiały się w wytypowanym mieszkaniu, dając jego mieszkańcom najwyżej pół godziny, a niejednokrotnie najwyżej 15 minut, na spakowanie i opuszczenie swego domu. Mogli oni zabrać ze sobą jedynie bagaż podręczny (12 kg) składający się wyłącznie z odzieży, kilkudniowego zapasu żywności, dokumentów oraz maksymalnie 200 zł (od grudnia 1939 r. już tylko 100 zł). Cały dotychczasowy majątek miał stać się własnością nowych niemieckich mieszkańców Kraju Warty. Część osób od razu wywożono koleją do Generalnego Gubernatorstwa, pozostałych umieszczano w specjalnie tworzonych obozach przejściowych ….”

Następnym zaplanowanym punktem wyjazdu uczniów z naszej szkoły było zwiedzanie Muzeum Fortu VII. Pobyt tam uczniowie nazwali „prawdziwą lekcją historii”. Pod ścianą śmierci złożyli również kwiaty i zapalili znicze.

Już wcześniej uczniowie Szkoły Podstawowej w Wielichowie zainteresowali się losami swych dziadków podczas II wojny światowej. Jednym z głównych tematów przewodnich były „wypędzenia” z Kraju Warty najczęściej do Generalnej Guberni, ale nie rzadko trafiali tutaj na Fort VII. Niektórzy zostali tu rozstrzelani, a inni jak np. ksiądz Ludwik Górski, przedwojenny proboszcz Wielichowa wywieziony został do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie został zamordowany. Młodzież miała możliwość dostrzec, że wojna o jakiej słyszeli z różnych źródeł toczyła się nie tylko na frontach, ale także tutaj, w ich miejscowościach.

Uczniowie zwiedzili również wystawę „Warteland – Dzieje zbrodni” na Placu Adama Mickiewicza oraz „Wysiedleni” w Parku Marcinkowskiego, w miejscu gdzie ma stanąć w najbliższych latach pomnik poświęcony pamięci wysiedlonym/wypędzonym Wielkopolanom.

Dzięki uprzejmości pana Damiana Baranowskigo ze Stowarzyszenia pasjonatów obiektów i historii militarnejPoznańskiej Grupy Eksploracyjnej, młodzież miała okazję zobaczyć jeden ze schronów w Parku Marcinkowskiego.

Składamy ogromne podziękowanie dyrektor szkoły pani Bogumile Andrzejewskiej i władzom Urzędu Miasta i Gminy  w osobie  pani burmistrz Honoraty Kozłowskiej za dofinansowanie przejazdu autokarowego na uroczystości w Poznaniu. Wyjazd ten z pewnością zainspiruje młodzież do przystąpieniu do konkursu IPN . Dzięki temu rejon gminy Wielichowo ocali od zapomnienia niejedną historię rodziny popartą dokumentami z tamtych czasów.